Mình thực sự không có chút kinh nghiệm j trong việc dạy trẻ tự kỷ tại nhà. Vì may mắn con mình không bị tự kỷ. Nhưng vì những người xung quanh mình đã và đang gặp phải tình trạng này. Cũng là một người mẹ nên mình rất hiểu nổi khổ của những ba mẹ có con tự kỷ. Một đứa trẻ bình thường nuôi dạy đã khó nói chi đến việc nuôi dạy một đứa trẻ tự kỷ.
Đó là lý do mình viết bài viết này. Mong rằng sẽ có ích cho những người đang cần. Kiến thức dưới đây được tổng hợp từ nhiều nguồn: sách vở, báo đài, internet… ba mẹ chịu khó đọc để tiếp tục hành trình cùng con nhé.
Một số công việc dưới đây ba mẹ cần làm thường xuyên cùng con
Cách dạy trẻ tự kỷ tại nhà hiệu quả
- Dành ra khoảng 3 tiếng/ngày để chơi và dạy con mọi lúc mọi nơi.
- Hạn chế cho con xem tivi
- Gọi tên, nhìn mắt, nhìn theo tay chỉ, gây sự chú ý của con, tạo nhu cầu cho con
- Dạy cử chỉ giao tiếp: chào, ạ, xin, bye, bắt tay, hoan hô
- Dạy con chỉ ngón trỏ vào bộ phận cơ thể, đồ vật, tranh ảnh
- Bắt chước động tác môi miệng, nét mặt, tiếng kêu con vật, đồ vật, từ đơn giản
- Dạy cách chơi đồ chơi và chơi với người khác: chi chành, ú oà, kiến bò
- Giao tiếp bằng tranh để đổi lấy thứ trẻ cần
- Nói ngắn, rõ, nhấn mạnh từ chính kèm theo cử chỉ, điệu bộ, tranh ảnh, đồ vật
- Sai việc đơn giản, thực hiện mệnh lệnh
- Vận động tinh: xếp, ghép, vẽ tô, xâu, cắm, xé, cắt dán
- Kích thích cảm giác khác nhau vào da, cơ, khớp: mát xa, chải, xoa bóp, ép khớp
- Vận động thô: đi bộ, bò, lăn, nhảy, trượt, thể dục, đạp xe, lăn bóng
- Khuyến khích con chơi cùng trẻ khác
- Tự tập xúc ăn, cầm cốc, đi vệ sinh, mặc quần áo, đi dép
- Luôn khuyến khích, động viên, khen ngợi với tiến bộ nhỏ nhất
- Dứt khoát hành vi sai, lờ đi khi con ăn vạ
Đồ chơi cho trẻ tự kỷ
Trong quá trình dạy con tự kỷ có lẽ ba mẹ không thể thiếu được những món đồ chơi hỗ trợ quá trình phát triển của trẻ tự kỷ. Danh sách các loại đồ chơi dưới đây mẹ hãy mua về cùng chơi với con nhé.
Đồ chơi kích thích thị giác
- Ô tô dây cót có âm thanh và ánh sáng, đóng mở cửa
- Thổi bóng xà phòng
- Chong chóng
- Lego, đồ chơi lắp ghép
- Thả hình vào cột hoặc hộp
- Bóng gai phát sáng
- Đàn gõ
- Vòng lò xo ngũ sắc
- Các đèn phát sáng màu khác nhau
- Tranh ảnh theo chủ đề, màu sắc…
Bộ đồ chơi giả vờ
Những loại đồ chơi này có tác dụng kích thích khả năng tương tác với người khác và trí tưởng tượng của bé.
- Búp bê, thú bông
- Đồ chơi nấu ăn
- Bộ cắt hoa quả
- Bàn chải, lược, bát thìa, giấy ăn
- Nhà, ô tô…
Đồ chơi vận động tinh
Đồ chơi dạng này có tác dụng phát triển kĩ năng vận động, phối hợp tay mắt, bắt trước, giúp bé học tính kiên trì.
- Bảng từ, giấy, bút sáp và chì màu
- Xâu chuỗi, hạt
- Đất nặn
- Lô gô, lắp ghép
- Nhặt vật nhỏ, gấp, xé, bóc, kẹp…
Đồ chơi vận động cơ thể
- Cầu trượt, xích đu, bập bênh, đá hoặc ném bóng…
- Lăn hoặc nhún trên bóng to; Bàn nhún, câu thăng bằng…
- Kéo dây chun; Xe đạp, xe lắc…
Cách chăm sóc trẻ tự kỷ tại nhà đúng cách
Ngoài việc dạy, chơi với con thì ba mẹ cũng cần chú ý đến cách chăm sóc con tự kỷ thế nào cho tốt.
Môi trường sinh hoạt
Những nơi quá đông người, nóng bức sẽ khiến trẻ khó chịu và dễ thiếu oxy lên não. Cần cho trẻ sống ở môi trường thoải mái, mát mẻ.
Hoạt động hằng ngày
Ở trường cũng như ở nhà cần cho bé trở nên bận rộn, đừng để bé nhàn rỗi. Khi ở nhà có thể khuyến khích và hướng dẫn bé làm việc nhà nhẹ nhàn phù hợp độ tuổ: gấp quần áo rửa tay, lau mặt…Cho bé tập thể dục, đi bộ thường xuyên. Tập bơi cũng là môn thể thao khá tốt cho trẻ tự kỷ.
Giao tiếp với bé bị tự kỷ
Trẻ bị tự kỷ thường rất nhạy cảm nên trong quá trình giao tiếp với trẻ, bố mẹ hãy thật nhẹ nhàng, không la mắng, quát tháo, than phiền. Nói to, rõ ràng nhưng vẫn ôn hòa. Khi ở nơi đông người cần quan tâm, nói chuyện với bé để bé không cảm thấy bị cô lập.
- Thực phẩm dinh dưỡng cho trẻ tự kỷ
- Hạn chế tối đa các loại thức ăn nhanh, đồ hộp, bột mì
- Không nên sử dụng sữa động vật và các loại thực phẩm làm từ sữa. Nên bổ sung cho bé nguồn đạm thực vật bằng các loại đậu.
- Hạn chế hoặc cẩn thận với các món ăn từ hải sản như: cá thu, cá ngừ, ngao, sò…
Không để trẻ tự kỷ bị bắt nạt
Trẻ tự kỷ thường khó hòa nhập cùng các bạn nên sẽ là tâm điểm của việc bị trêu trọc, bắt nạt. Nếu vậy sẽ bệnh sẽ càng nghiêm trọng hơn vì nó ảnh hưởng lớn đến tâm sinh lý của con.
- Ba mẹ cần lưu ý một số biểu hiện sau của trẻ:
- Xước xác, thâm tím cơ thể
- Trẻ sợ đến trường, lo âu, tức giận
- Quấy khóc, bỏ ăn, gắt gỏng, tức giận, không vui.
- Kết quả học tập giảm suốt, hay mất tiền, mất dụng cụ học tập.
Phương pháp giúp con giải quyết vấn đề bị bắt nạt
- Kiên nhẫn, quan sát và lắng nghe trẻ tâm sự. Tuyệt đối không nên suy diễn suy nghĩ và hành vi của trẻ.
- Hướng dẫn bé có những hành động, phản ứng đúng mực khi bị bắt nạt.
- Phối hợp với giáo, viên và nhà trường để theo dõi tình hình và có phương án hợp lý hiệu quả cho bé.
Vai trò và thái độ của ba mẹ đối với sự hồi phục của con bị tự kỷ
Không ai thương và hiểu con mình bằng chính những người đã sinh ra chúng. Nếu ba mẹ nghĩ con bị tự kỷ thì cứ phó mặc cho trung tâm, nhà trường, giáo viên dạy dỗ là đủ vì họ là người có chuyên môn. Xin thưa rằng chính ba mẹ mới là người đóng vai trò quan trọng nhất tới sự hồi phục của con tự kỷ.
Do đó, ngoài việc kiên nhẫn, tin tưởng và quyết tâm sẽ trị khỏi tự kỷ cho con thì ba mẹ cũng nên học hỏi để có thêm kinh nghiệm chăm sóc, dạy dỗ con tự kỷ đúng cách tại nhà.
Ba mẹ có thể tham khảo: Khóa học dạy con tự kỷ tại nhà đúng cách dành cho cha mẹ. Khóa học được chia sẻ từ kinh nghiệm thực tế của mẹ có con tự kỷ đã trị khỏi cho con.
Bằng tất cả tình yêu thương vô bờ bến của ba mẹ dành cho con. Chắc chắn con sẽ vượt qua chứng bệnh tự kỷ để có một tương lai tươi sáng. Ba mẹ hãy luôn tin tưởng và cố gắng đồng hành cùng con nhé. Chúc các con nhanh hồi phục.
Nếu bạn vẫn thắc mắc không biết: con bạn có bị tự kỷ hay không thì hãy xem: Nguyên nhân trẻ tự kỷ